De Amerikaanse regering wil dat Nederland en Japan meer doen om te voorkomen dat in het westen vervaardigde chiptechnologie in Chinese handen komt. Amerika heeft 11 bedrijven toegevoegd aan een lijst waar bedrijven als ASML niet aan mogen leveren.
De Amerikaanse regering van president Joe Biden zet bondgenoten al geruime tijd onder druk om geen geavanceerde chiptechnologie te leveren aan Chinese bedrijven. Zo lopen er al exportrestricties op de meest geavanceerde apparatuur van ASML. China heeft hierdoor geen toegang tot extreem ultraviolet-lithografie (EUV)-technologie, dat de productie van de meest complexe microchips mogelijk maakt. De huidige ‘zwarte lijst’ van vijf bedrijven is nu met elf uitgebreid.
Amerika hoopt China via deze restricties technologisch in te dammen, mede uit zorgen over de inzet van halfgeleiders in het militaire arsenaal. Het gaat overigens niet alleen over de ultramoderne EUV-machines, zelfs de levering van ‘ouderwetse’ DUV-apparatuur werd begin dit jaar drastisch beperkt. Kort daarvoor schrapte ASML ook al drie andere leveringen onder druk van de VS.
Eerder al aangedrongen op onderhoudstop
De systemen van ASML gebruiken Amerikaanse onderdelen en componenten, vandaar dat de VS meent dergelijke restricties te kunnen afdwingen. Het land drong zelfs aan op een onderhoudstop voor ASML-machines in China. Omdat de machines zo complex zijn, werken ze niet correct zonder eerst ingesteld te zijn door personeel van het eigen bedrijf.
Een verbod op onderhoud en instellen van de apparatuur zou dan ook betekenen dat China de machines moeilijker, pas veel later of helemaal niet kan gebruiken. Daarmee dwarsbomen de Amerikanen lopende contracten die ASML heeft met de Chinese bedrijven.
Tip: ASML staat voor onzeker 2024 met exportrestricties en transitieperiode
Deze contracten lopen echter nog steeds, meldt Reuters, ongetwijfeld zeer tegen de zin van Amerika. De Nederlandse regering claimt dat het hierover geen zeggenschap kan uitoefenen. Hoewel de VS kunnen voorkomen dat ASML-apparatuur in handen van China komt, simpelweg door in Amerika vervaardigde componenten thuis te houden, is onderhoud een stuk lastiger te controleren. Daarnaast zou het voor ASML opnieuw een financiële aderlating zijn. Het kan al grotendeels geen handel meer drijven met China, de grootste afzetmarkt voor het bedrijf achter Taiwan.
Exportverboden en beperkingen
Japan ging vorig jaar al akkoord met een exportverbod op 23 soorten apparatuur richting China. In 2022 voerde de VS voor het eerst dergelijke beperkingen in voor bedrijven op Amerikaanse bodem, waaronder Nvidia. Als gevolg krijgen Chinese halfgeleiderfabrikanten lastiger toegang tot essentiële apparatuur zoals lithografietools, noodzakelijk voor chipfabricage, en krachtige chips voor AI-doeleinden. Ook weren westerse landen 5G-apparatuur en andere hardware van Huawei uit veiligheidsoverwegingen.
Ondanks alle beperkingen slaagt China er deels wel degelijk in om geavanceerde chips te produceren. De Chinese president Xi Jinping liet eerder aan demissionair premier Mark Rutte weten dat China zijn technologische opmars niet laat tegenhouden door wetenschappelijke of technologische obstakels die andere landen opwerpen.
Als reactie op de beperkingen die vanuit Washington zijn georkestreerd, bepaalde China dat gemeenten, ministeries en andere overheidsinstanties in het land geen Windows-computers of chips van Intel en AMD meer mogen gebruiken.
Lees ook: Chinese president tegen Mark Rutte: ‘Exportrestricties houden ons niet tegen’