Vlak voor de IFA-beurs in Berlijn presenteert Intel de Core Ultra 2-serie, een reeks aan processoren ontworpen voor thin-and-lights. Efficiëntie, koeling en gewoonweg compatibiliteit voeren de boventoon.
De Intel Core Ultra 2-reeks komt uit op 24 september. Tachtig designs van twintig partijen waaronder Dell, Lenovo, HP en LG zullen vanaf dan verschijnen. Elke chip bevat 8 cores, 8 threads en een CPU-, GPU- en NPU-component. Met andere woorden: het is een System-on-a-Chip zoals voorganger Intel Core 100 op basis van de Meteor Lake-architectuur dat was, maar de opvolger is onder de streep 50 procent efficiënter op hetzelfde prestatieniveau.
Deze verbeteringen ten spijt draait het verhaal van Intel lang niet alleen om de pure specificaties. Daarvoor heeft het te veel concurrentie dat nog vers in het geheugen ligt.
Snapdragon of ‘paper tiger‘?
Toen we voor het eerst kennismaakten met Core Ultra 2, stond het nog enkel bekend onder de codenaam Lunar Lake. Veel wisten we toen al. Zo gold ook daar al de claim van 50 procent minder stroomverbruik bij een gelijke workload. Toch hing de toen nog aanstaande Qualcomm Snapdragon X Elite als de spreekwoordelijke olifant in de kamer. Nu deze Arm-processor uit is, kan Intel de nieuwe eigen chip er tegenover plaatsen met de gebruikelijke staafdiagrammen.
Tip: Lunar Lake: Intel deelt tegenstoot uit in gevecht om AI-pc
Die laten een vrij duidelijk probleem zien voor Qualcomm. Veel benchmarks draaien helemaal niet op de X Elite, zo blijkt. VP & GM Client AI & Technical Marketing bij Intel Robert Hallock kan een grijns niet onderdukken bij het presenteren van enkele resultaten. De Qualcomm-chip scoort een DNR, kort voor “Did Not Run“, in allerlei AI-benchmarks en weet 23 van de 45 uitgekozen games niet aan de praat te krijgen.
AMD is zoals gebruikelijk de conventionele rode staaf op de slides. Hoewel Intel doorgaans een langere blauwe tegenhanger ernaast plaatst, stelt Hallock dat de gekozen benchmarks eigenlijk het eigen aanbod benadelen. In de echte wereld, zeker na wat allerlaatste optimalisaties, zou Core Ultra 2 nog sterker uit de startblokken komen. Het curieuze is dat de aanprijzing soms simpelweg draait om het feit dat Intel-chips überhaupt een workload kunnen draaien, terwijl Qualcomm die fundamentele wens meermaals onvervuld laat.
Alles draait (goed)
De focus van Intel op Qualcomm is niet zo gek. Veel is gezegd en geschreven over de aard van x86, de oeroude instructieset waar alleen Intel en AMD een licentie voor hebben. Arm, een RISC (Reduced Instruction Set Computer)-architectuur, kent de reputatie voor een betere accuduur dankzij een aanzienlijk hogere efficiëntie.
Van die mythe wil Intel nadrukkelijk af. Dat was al duidelijk bij de eerste presentatie van Lunar Lake een paar maanden terug, maar is nu nog steviger verwoord. Benchmarks die het gedrag van een zeer actieve kantoormedewerker simuleren, laten imposante resultaten zien. In de UL Procyon Office Productivity-suite blijft het topmodel, de Intel Core Ultra 9 288V, veertien uur wakker. Ondertussen is de X Elite na 9,5 uur aan Office-geweld uitgeteld, terwijl AMD’s HX 370-chip het loodje legt na 10,1 uur.
De missie van het Lunar Lake-team was om een werkzame chip op 9 Watt te draaien. Varianten van de Intel Core Ultra 2-serie draaien tussen de 9W en 33W. Vermoedelijk was er daarboven weinig meer te winnen. Een vergelijkbare keuze gericht op efficiëntie was het verwijderen van hyperthreading. Voor Lunar Lake leverde dat een 15 procent prestatiewinst op. Er zijn simpelweg minder transistoren gedupliceerd dan voorheen omdat elke core één thread aanspreekt.
Een AI-pc, maar vooral een goede pc
Hallock geeft aan dat we als pers en enthousiastelingen wel erg veel aandacht aan de NPU geven, net als TOPS. Eerstgenoemde is weliswaar een grote stap, want sinds de introductie van de GPU decennia geleden is er geen andere compagnon toegevoegd aan de CPU, maar het draait slechts een kwart van alle AI-workloads. De GPU draait nu en in 2025 naar verwachting 40 procent van alle AI-taken. Tegenover de op efficiëntie gerichte NPU is het voor zwaardere zaken als afbeeldinggeneratie aanzienlijk sneller.
TOPS is ondertussen een welhaast magische term gebleken. Microsoft vraagt om 40 ervan vanuit de NPU om de eigen Copilot+-suite te draaien, voor zaken als AI-assistentie in Office-apps en, binnenkort, Windows Recall. In totaal biedt Intel Core Ultra 2 precies 120 TOPS (Tensor Operations Per Second), maar Hallock legt uit dat dit niet al te veel zegt. Allereerst ligt het aan de software om dit theoretische aantal te bereiken, en ten tweede tonen individuele benchmarks de prestaties veel beter. De AI-vaardigheden van de nieuwe Intel-reeks zijn in ieder geval telkens beter dan bij AMD of Qualcomm, op basis van interne tests althans.
Niet aan AI gerelateerde prestaties zijn minstens net zo belangrijk. Hallock erkent dat een goede AI-pc uiteindelijk vooral een goede pc moet zijn. Dat is naast efficiëntie vooral een verwijzing naar pure snelheid. De communicatie tussen core-complexen, feitelijk zones binnen de CPU, is bijvoorbeeld aanzienlijk rapper. Dankzij een nieuwe “low latency fabric” is deze cross-complex latency nu 55 nanoseconden voor Core Ultra 200. De concurrentie moet het doen met 150-180 nanoseconden, net als gold voor voorganger Core Ultra 100.
Ervaren speler
Ver verwijderd van het zonnige Berlijnse evenement verkeert Intel in zwaar weer. Grote herstructureringen dreigen nodig te zijn, al was het alleen al om de wispelturige beurs te bezweren. Hoewel er geen directe vragen beantwoord worden over deze kwesties, tracht het bedrijf rust uit te stralen. Carla Rodríguez, Vice President & GM, Client SW Ecosystem, Client Computing bij Intel, verwoordt dit het duidelijkst. Alleen al het feit dat Intel 48.000 verkoopmedewerkers vertelt hoe het de eigen chips kan aanprijzen, kent geen tegenhanger vanuit AMD of Qualcomm.
Rodríguez stipt daarnaast aan dat Intel al 45 jaar een groot software-ecosysteem onderhoudt. Meerdere besturingssystemen, honderden apps en duizenden developers vormen gezamenlijk een fundament voor Intel-gebaseerde hardware waar niemand tegenop kan boksen.
Opnieuw is het contrast enorm met Qualcomm. Terwijl we al enkele maanden vernemen dat Snapdragon X Elite-devkits in geen velden of wegen te bekennen zijn, gaf Intel al maanden geleden de eerste devkits cadeau weg. Via de Intel Developer Zone kunnen ontwikkelaars hun software optimaliseren voor de hardware, terwijl de Intel Tiber Developer Cloud op afstand Lunar Lake-systemen beschikbaar stelt. Die bevinden zich in Portland, Oregon en Bangalore, India. Wie een devkit fysiek wenst, kan kiezen tussen OEM-partners ASUS en Samsung.
Deze focus op optimalisatie heeft veel voordelen. Zo kunnen apps maximaal profiteren van de CPU, NPU en/of GPU. Zware CPU-workloads verschuiven automatisch naar de performance cores (p-cores); normaliter draaien apps eerst op de efficiency cores (e-cores). Developers hebben de mogelijkheid hardware ‘hints’ te implementeren, zoals voor productiviteitsapps of games die altijd op p-cores moeten zitten.
Adobe-apps profiteren enorm van dergelijke optimalisaties. Premiere Pro is 86 procent sneller te draaien op Core Ultra 200 dan op de Snapdragon X Elite; de AI Denoising-prestaties in Lightroom liggen zelfs 145 procent hoger. AI Rotoscoping in Adobe After Effects kan wederom helemaal niet op de X Elite. Dan domineert de vergelijking met Core Ultra 100 (Meteor Lake) van vorig jaar, waar de winst 54 procent is in After Effects en circa 75-80 procent elders.
Conclusie
Het is duidelijk dat Intel van zich afbijt. De introductie van Intel Core Ultra 200V (de V betekent verder niks) draait niet om het nieuw geïntroduceerde Wifi 7 met een 2,4 keer hogere data rate, Bluetooth 5.4 of Thunderbolt 4. Ook de nieuwe Intel Partner Security Engine, waar we in relatie tot Intel vPro meer over gaan horen volgend jaar, is niet de relevantste zaak bij de presentatie.
In plaats daarvan is de boodschap: Intel is als enige in staat de schaal te bieden die nodig is om pc’s probleemloos te draaien. AMD kent nagenoeg dezelfde compatibiliteit, Qualcomm nadrukkelijk niet. Maar daar waar AMD pas in recente jaren thin-and-light laptops aandrijft met een aantrekkelijk ontwerp, is Intel altijd al bepalender geweest. Zo duwt het nu ook weer een stevigere eis naar voren omtrent Intel Evo met een “cool and quiet“-metric. Onder hardwarefabrikanten kan enkel Intel ervoor zorgen dat het pc-ecosysteem echt verandert. Dat gaat niet veranderen als Qualcomm te vaak incompatibel is en AMD al blij mag zijn dat OEM’s nu meewerken aan laptop-designs.
Hieronder een overzicht van de nieuwe Intel Core Ultra 200V-processoren:
