Het Japanse SoftBank is de volgende prominente investeerder in start-up Perplexity. Onder meer Jeff Bezos, Nvidia en Databricks waren al aan boord. Wat maakt deze AI-gedreven zoekmachine zo aantrekkelijk?
Wie zich aanmeldt voor Perplexity, krijgt als eerste een welkomstbericht met een belofte op “antwoorden die je kunt vertrouwen”. Vervolgens doet de interface van Perplexity aanvankelijk sterk denken aan die van ChatGPT. De AI-chatbot beantwoordt vragen, als gebruiker is er vervolgens door te gaan op een specifiek onderwerp. De “X-factor”: de geraadpleegde internetbronnen staan prominent vermeld en kunnen vers van de pers zijn. Een kernbelofte van Perplexity is dan ook dat het de “antwoordmotor” is voor allerlei vragen, of die nu over de politiek, de weersverwachting of een recreatief onderwerp gaan.
Terwijl Google, Bing en OpenAI al ruim een jaar moeite hebben om AI vast te knopen aan een zoekmachine, kweekt Perplexity in zeer korte tijd met een soortgelijk concept al veel enthousiasme. Het bedrijf, opgericht in augustus 2022, haalt al honderden miljoenen dollars aan investeringsgeld binnen. Die financiële injecties laten zich verklaren door het feit dat Perplexity een wat onorthodoxe AI-aanpak heeft: het maakt zelf namelijk helemaal geen AI-modellen.
AI-bedrijf zonder eigen AI
Er zijn normaliter twee soorten AI-bedrijven in zeer algemene zin te onderscheiden. Daar waar Mistral, Anthropic of Meta zich bovenal richten op nieuwe, imposante LLM’s, zetten Google en OpenAI zelf tevens een product met eigen AI-technologie op de markt. Microsoft is daarin een wat vreemde eend in de bijt, omdat het eigen Copilot-aanbod sterk leunt op wat OpenAI te bieden heeft.
Nu pakt Perplexity het anders aan. De eigen AI-zoekmachine draait namelijk op OpenAI’s GPT-4, Anthropic’s Claude Opus, Mistral “en meer”, zoals CEO en mede-oprichter Aravind Srinivas onlangs beloofde. De gratis variant verbindt deze LLM’s met internetbronnen, hoewel het schimmig doet over de exacte werkwijze. Dat is iets waar we later op terugkomen, aangezien controverse Perplexity momenteel nauw achtervolgt.
Perplexity is verder vrij vergelijkbaar met andere AI-producten voor consumenten. Zo biedt de gratis variant oneindige “Quick Searches”, maar is er met een abonnement van 20 dollar per maand toegang tot gedetailleerdere antwoorden en geavanceerde features. Denk hierbij aan het analyseren van bestanden, visuele antwoorden en een uitgebreide keuze aan AI-modellen. Feitelijk fungeert Perplexity Pro als een verzamelplek voor de huidige state-of-the-art AI-spelers, met een keuze uit GPT-4o, Claude-3 en het op Llama 3 gebaseerde Sonar Large. Laatstgenoemde is overigens wél gedeeltelijk van Perplexity zelf, hoewel Meta AI het foundation model tot leven heeft gebracht.
Onvrede voert boventoon in berichtgeving
De opkomst van Perplexity is al enkele maanden onderweg. Echter is de controverse omtrent het bedrijf van een wat recentere aard. Zo berichtte Forbes-redacteur John Paczkowski op 7 juni op X dat Perplexity een nieuwsbericht van zijn nieuwsorganisatie bijna 1-op-1 had gekopieerd.
Vervolgens sloeg Wired toe, dat de AI-zoekmachine omschreef als een “Bullshit Machine” die op sluwe wijze de verdediging tegen ‘scraper bots’ omzeilde. Robots.txt, een protocol dat websites in staat stelt geautomatiseerde dataverzameling ofwel toe te laten of te blokkeren, bleek Perplexity niet tegen te houden. Het weet immers informatie op te hoesten waar het eigenlijk geen toegang toe zou moeten hebben.
Het lijkt erop dat de AI-start-up een bot eropuit stuurt die zich vrij menselijk gedraagt. Tot ergernis van Wired en Forbes, die duidelijk niet gediend zijn van de nieuwe applicatie. Of Perplexity onder de motorkap Retrieval-Augmented Generation toepast of een andere methode om de AI-antwoorden te genereren, is onbekend.
Srinivas verdedigt Perplexity en omschrijft de tool als simpelweg een “aggregator van informatie”, iets dat volledig legaal is. Het is daarin niet anders dan Google, dat eveneens zoekopdrachten samenvat, waardoor de gebruiker nooit de nieuwsbron zelf hoeft aan te klikken. Echter schiet een andere claim van de Perplexity-CEO bij Wired en anderen in het verkeerde keelgat: namelijk dat Perplexity traffic oplevert voor nieuwssites. Wired concludeert dat de daadwerkelijke clicks via Perplexity verwaarloosbaar zijn, met een ‘uitschieter’ van 17 bezoekers voor een enkel artikel.
Balans
Dit verstoort de al penibele balans die Google met nieuwsorganisaties gevonden heeft. Hoewel Google News met veranderlijke SEO-parameters en de eerder genoemde samenvattingen soms nadelige gevolgen kan hebben op respectievelijk de kwaliteit en winstgevendheid van nieuws, is er onder de streep een win-win situatie.
Hetzelfde gold aanvankelijk niet voor de dataverzameling van OpenAI ter training van de eigen GPT-modellen. Echter hebben organisaties als de Associated Press en Axel Springer inmiddels lucratieve deals met OpenAI gesloten in ruil voor het beschikbaar stellen van nieuwsarchieven. Indirect profiteert Perplexity hier ook van, gezien het feit dat het modellen als OpenAI’s GPT-4o gebruikt. Toch is er bij gebrek aan betekenisvolle traffic en een onderlinge deal veel frustratie onder de gedupeerde nieuwsbronnen. Dit zou weleens tot nieuwe juridische zaken kunnen leiden, in navolging van de rechterlijke strijd tussen OpenAI en The New York Times.
Nieuwe realiteit
Een paar testritten met Perplexity levert wisselvallige resultaten op. Het is doorgaans in staat meer kennis te reproduceren dan ChatGPT Plus (dat tevens online kan browsen voor informatie). Toch lijdt het aan dezelfde kwalen als andere GenAI-applicaties, met af en toe volslagen onzin of subtiele feitelijke onjuistheden. Het lijkt erop dat het net zo goed lijm op pizza kan adviseren als Google recent deed.
Werk aan de winkel dus. Toch lijkt het erop dat Perplexity een voorbode is van een nieuwe realiteit. AI-search biedt de mogelijkheid om op een menselijke manier vragen te stellen. Ook is verdieping mogelijk en biedt Perplexity de optie om binnen een bepaald domein te blijven. Denk hierbij aan het opzoeken van video’s, hulp bij coderen of academisch veldwerk. Dit zou in de toekomst wellicht voorzien kunnen worden van zeer specifieke en sterk presterende modellen van verschillende vendoren. Wat dat betreft heeft het dezelfde keuzevrijheid als Apple voor third-party integraties, iets dat gezien de snelle innovatie rondom GenAI best een goede uitgangspositie is. Totdat Google, OpenAI of Microsoft ook uitvogelt hoe AI-search optimaal uitgevoerd wordt.
Tip: luister onze podcast over de onrust rondom de lancering van Google AI Search.