Een brede coalitie van Europese en internationale auteurs, artiesten, uitgevers en producenten uit de creatieve sector heeft scherpe kritiek geuit op de recent gepubliceerde Europese AI-gedragscode en de bijbehorende richtlijnen.
In een gezamenlijke verklaring spreekt de sector van een gemiste kans en beschuldigt zij de Europese Commissie ervan het belang van aanbieders van generatieve AI boven dat van rechthebbenden te stellen.
Volgens de organisaties is de huidige implementatie van artikel 53 van de EU AI Act onvoldoende om hun intellectuele eigendomsrechten daadwerkelijk te beschermen tegen ongeoorloofd gebruik door aanbieders van generatieve AI-modellen. Ondanks de uitgebreide en constructieve input van de sector is er nauwelijks geluisterd naar de zorgen van miljoenen makers en bedrijven, zo stelt de verklaring.
Scherpe kritiek op transparantiesjabloon
Met name het zogeheten template voor openbaarmaking van trainingsdata, dat bedoeld is om transparantie te bieden over het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal in AI-training, wordt fel bekritiseerd. De sector noemt het sjabloon onvoldoende en stelt dat het in de praktijk niet zal leiden tot duidelijkheid over welke werken zijn gebruikt. Dit is geen werkbare balans, maar een overwinning voor AI-bedrijven die systematisch auteursrechten schenden, luidt het oordeel.
Artikel 53 van de AI-verordening werd juist opgenomen om houders van auteurs- en naburige rechten beter te beschermen. Volgens de creatieve sector wordt dat doel nu ondermijnd. De implementatie faalt in het effectief ondersteunen van de rechten van de sector, aldus de organisaties. Zij roepen de Europese Commissie op het implementatiepakket te herzien en daadwerkelijk te handhaven in het voordeel van rechthebbenden.
Culturele sector wordt verkocht
In de verklaring benadrukt de sector dat culturele en creatieve industrieën in Europa goed zijn voor bijna 7% van het BBP en werkgelegenheid bieden aan 17 miljoen mensen. Hun economische belang is daarmee groter dan dat van de farmaceutische, auto- en hightechsectoren. Desondanks worden de belangen van de sector nu verkocht aan AI-bedrijven die ongeoorloofd gebruikmaken van hun werk, stellen zij.
De coalitie roept niet alleen de Europese Commissie, maar ook het Europees Parlement en de lidstaten op om in te grijpen. Zij vragen de medewetgevers het onbevredigende proces van deze uitwerking te herzien en op te komen voor de belangen van Europese makers. Zonder ingrijpen dreigen structurele inbreuken op auteursrechten en blijvende schade aan een van Europa’s belangrijkste sectoren.