Tientallen CEO’s hebben de Europese Commissie opgeroepen om de EU AI Act te pauzeren. Verschillende restricties zouden vanaf augustus in werking treden, maar daar wil men een stokje voor steken. Er bestaat een goede kans dat dit gebeurt.
De CEO’s vragen in een open brief om een tweejarige “clock-stop”, feitelijk een adempauze, om alle potentiële problemen van de wet glad te trekken. Om een vuist te maken in de AI-strijd, willen de leiders van de Europese techbedrijven dat de “onduidelijke, overlappende en steeds complexere EU-regelgeving” niet in de weg gaat liggen. Via de hashtag #stoptheclock verspreiden zij hun boodschap over allerlei digitale domeinen.
Van tech tot textiel
De oproep van de CEO’s komt vanuit diverse kanten. Zowel techspelers als ASML en Mistral als vliegtuigbouwer Airbus, Siemens Energy en supermarktketen Carrefour zijn in het lijstje te vinden. Ze worden vergezeld door kleinere AI-spelers zoals stemspecialist ElevenLabs en biotech-startup Cradle.
Fins Eurocommissaris Henna Virkkunen heeft gezegd dat zij zal bepalen of de AI Act moet worden uitgesteld. Als sommige standaarden en richtlijnen niet paraat zijn, is ze bereid delen van de wet tijdelijk opzij te schuiven. Er is dus zeker een kans dat de oproep gehoor vindt in Brussel. Het koor aan CEO’s werd overigens al vanuit Noord-Amerika gesteund: zowel Washington als de grote techspelers uit de VS hebben al jaren gepleit voor een vrije interpretatie van wetgeving omtrent AI voor de maximale innovatie en beweegruimte.
In extremis
De wens om AI-innovatie zo min mogelijk te beperken stuitte in 2023 al op oppositie. Het meest voor de hand liggende was de adoptie van de EU AI Act in kwestie. Echter denken we gelijk terug aan een andere open brief die juist het tegenovergestelde opperde ten opzichte van de boodschap van de CEO’s nu. In maart 2023 eiste een collectief gevuld met bekende namen dat er een pauze van zes maanden lang ingelast zou worden voor de bouw van AI-systemen die geavanceerder waren dan het ChatGPT van destijds. Toen was het krachtigste model GPT-4, in een aanzienlijk minder vaardige vorm dan het GPT-4o van vandaag en nog minder daadkrachtig dan o1 en nu o3 uit OpenAI-huize, om nog niet eens te spreken over de concurrentie.
Ondanks het feit dat onder meer Elon Musk en Apple-medeoprichter Steve Wozniak zich schaarden achter deze oproep, werd er geen gehoor gegeven aan deze vraag. De rest is geschiedenis: GenAI heeft zich ontwikkeld van ietwat vormloze hype naar een concreter beeld van AI-agents en “redenerende” modellen. Toch heerst er een sterk gevoel van onvoltooidheid; de ‘killer app’ voor AI voorbij ChatGPT is er nog niet. Die zoektocht willen de Europese CEO’s niet inperken, met zeer begrijpelijke beweegredenen die ook voor Europa positief kunnen uitakken.
Feitelijk staat de EU AI Act los van de goede bedoelingen die erachter schuilen. Denk aan het beschermen van auteursrecht, het inperken van risicovolle implementaties en het eisen van transparantie. Deze zaken zijn momenteel onvoldoende geregeld binnen AI-ontwikkeling. Het is niet zozeer dat de huidige regels te beperkend of vrijzinnig zijn, maar simpelweg verouderd. Dat moest de EU AI Act juist oplossen, maar de ironie wil dat het zelf door een inmiddels verouderde terminologie en restrictieve houding door de tijd gepasseerd is.
Lees ook: Techsector roept EU op tot pauze AI Act