De afgelopen jaren zijn er vele initiatieven ondernomen om te ontdekken wat de mogelijkheden zijn van blockchain. Grote projecten in de haven van Rotterdam en van R3 hebben veel publiciteit gekregen. Bij het grote publiek is blockchain echter nauwelijks bekend. Tijd om te kijken waar we nu staan en wat er inmiddels kan.
Wat is er inmiddels gebeurd?
De afgelopen jaren is een mooie vooruitgang geboekt op het gebied van blockchain. Waar in het begin het zoekproces volop aan de gang was, en iedereen probeerde te begrijpen waar het eigenlijk over ging, zijn we nu aanbeland in de praktische fase. Overal zie je nu bedrijven opkomen die zich bezighouden met implementatietrajecten. De technologie in de betekenis van programmering en api’s is niet meer zozeer het probleem. Het gaat nu om de processen die leiden tot hernieuwde consistentie in organisaties, het concept waarbinnen de nieuwe technologieën worden toegepast, en – heel belangrijk maar helaas vaak onvoldoende toegepast – de communicatie eromheen.
Waarvoor is blockchain geschikt?
De essentie van blockchain is dat het om opeenvolgende transacties gaat. Dat betekent dat blockchain intrinsiek geschikt is voor ieder proces dat aan die omschrijving voldoet zoals koop en verkoop, douane, belastingen en accijnzen, het kadaster, garantie, en natuurlijk betalingen, de bron van blockchain.
De wijze waarop een betaalsysteem werkt, verschilt op dit moment van continent tot continent. De cross border betalingen binnen Europa bijvoorbeeld zijn een stuk sneller sinds de introductie van SEPA, het Single Euro Payments Area. Van Europa naar een ander continent wordt het proces al langzamer, duurder en ondoorzichtiger. In die gevallen bieden de blockchain bitcoin en partijen als Ripple en SWIFT uitkomst. Zij gebruiken een variant van de blockchain technologie.
Radicaal veranderen
Er wordt wel gezegd dat de blockchain technologie het financiële systeem radicaal kan veranderen, doordat bestaande infrastructuren in betalingsverkeer, settlement en clearing van betalingen efficiënter worden. Er is daarover debat gaande wat nu handiger is: een publiek, permissionless blockchain zoals bitcoin of een private, permissioned blockchain zoals die van een grote bank.
Er kan geconcludeerd worden dat vanuit het oogpunt van efficiency de publieke blockchain niet gezien wordt als kansrijk. Je hoeft bij dit type blockchain geen directe relatie te hebben tot de database. Daarnaast hangt een zogeheten vote niet rechtstreeks af van een bepaalde identiteit in relatie tot die database. De energie die nodig is om tot een meerderheid van votes te komen, maakt het proces inefficiënt. Het is daarom niet waarschijnlijk dat van deze blockchain snel algemeen gebruik zal worden gemaakt. Een alternatief voor de huidige betaalmogelijkheden is dit dus vooralsnog niet.
Er zijn echter genoeg andere mogelijke toepassingen die naar de volgende fase gaan, zeker nu blockchain is doorgedrongen tot de boardroom.
Blockchain in de boardroom
Nu, bijna 10 jaar nadat de wereld voor het eerst kennismaakte met bitcoin, is de nieuwe technologie aangeland in de directiekamers. Vrijwel alle sectoren waar achtereenvolgende transacties plaatsvinden, hebben nu speciale teams die zich bezighouden met blockchain. En zelfs de overheid kijkt naar de mogelijkheden en de eventuele disruptie. Budgetten worden vaak zonder mankeren vrijgemaakt. Dit is in sterke tegenstelling tot niet al te lang geleden, toen er nog een soort algemene regel gold dat je per definitie niet te veel moest uitgeven aan automatisering. Blockchain is inmiddels breed geaccepteerd.
Het gaat dus om een gedistribueerde database die een almaar groter wordende hoeveelheid versleutelde data registreert, die veilig is voor manipulatie en revisie. deze gedistribueerde database is aangelijnd aan de structuren van het internet en de concepten die de digitale transformatie vormgeven.
Efficiency
Blockchain kan grote voordelen hebben op het vlak van efficiency. Banco Santander onderzocht dat de blockchain technologie de infrastructuurkosten met zo’n 15-20 miljard dollar zou kunnen terugdringen tegen 2022. Banken kunnen kosten uitsparen door het elimineren van centrale instanties en door gebruik te maken van snellere netwerken. De Europese Bankassociatie denkt ook dat de blockchain technologie de potentie heeft om kosten te reduceren, productie te verbeteren en snelheid voor banken te verbeteren.
De financiële industrie is dus geïnteresseerd in de gedistribueerde database. Deze zou op termijn de hele technologische achterkant van systemen kunnen vervangen. Het hele proces – inclusief security-waarborgen – kunnen real-time uitgevoerd worden, zonder consolidatie of ingewikkelde financiële controles. Zover is het op dit moment dus nog niet.
En nu naar de toepassingen in de praktijk
Na al deze onderzoeken, proof of concepts en zoeken naar use cases, zijn er nu ook de eerste bedrijven die de toepassingen in de praktijk brengen. De bekendste zijn IBM Hyperledger en Ethereum. Maar ook kleinere bedrijven gaan nu aan de slag met toepassingen en oplossingen. De techniek en software zijn vaak open source. Er moeten uiteraard ook voldoende goede programmeurs beschikbaar zijn die het proces vastleggen op de blockchain. Daaraan begint inmiddels een tekort te ontstaan: blockchain engineers zijn wereldwijd erg in trek.
Een paar voorbeelden van bedrijven die aan de slag zijn met toepassingen in blockchain zijn Maersk, de haven van Rotterdam, en banken. Maar ook de overheid laat zich niet onbetuigd. De pilots van de overheid richten zich op technologische, maatschappelijke, juridische en bestuurlijke vraagstukken. De overheid heeft in 2016 11 pilots afgerond. Deze richtten zich voornamelijk op de vraag hoe de processen eruit komen te zien als blockchain wordt gebruikt. De volgende fase is nu aan de gang en richt zich op het bouwen van werkende prototypes.
Ten slotte
Om blockchain te laten draaien, moet een inventarisatie gemaakt worden onder deelnemers. Ten eerste is het van belang om te weten of het om een private of een publieke blockchain gaat. Ook moeten de samenwerkingen tussen partijen goed voor elkaar zijn. Het is per slot van rekening belangrijk om te weten of men informatie met elkaar wil delen en in hoeverre. Ook moet er een inventarisatie zijn van de achterkant van het systeem, want de oplossingen moeten wel werken. En als er verouderde systemen zijn, gaat men die dan vervangen? Uiteindelijk moet er uiteraard ook de bereidheid zijn om te investeren.
In het algemeen moet er een onderzoek worden uitgevoerd naar de haalbaarheid. Dit onderzoek moet inzicht geven in de situatie waarbinnen de blockchain – privaat of publiek – moet gaan werken. De contracten moeten vervolgens slim gemaakt worden en geprogrammeerd.
Grote maar ook kleinere consultancy bedrijven staan klaar om de nieuwe mogelijkheden vorm te geven. Het zal niet lang meer duren voordat blockchain nog meer op de agenda van bedrijven zal staan. En ook bekender zal worden bij het grote publiek.
Dit blog is ingezonden door Yvette de Koste, Managing Director van Ice House Netherlands B.V., de Nederlandse vestiging van Ice House, een bouwer van mobiele apps en Google Certified Developer Agent uit Jakarta, Indonesië.
De twee eerdere blogs van dezelfde auteur kun je uiteraard ook teruglezen. In het eerste blog wordt in het kort aangegeven wat blockchain inhoudt en dat het toch veel meer is dan Bitcoin, waar velen het wellicht van kennen. In blog 2 wordt dieper ingegaan op de mogelijkheden van blockchain binnen fintech.
3 uur geleden
